قارچ ناخن چیست؟
بیشتر افراد تصور می کنند که هرگونه تغییر در انگشتان پا و دست نشانه ابتلا به قارچ ناخن است.
قارچ ناخن در اصطلاح علمی با عنوان «اونیکومایکوزیس» یا «تینه‌آ» شناخته می‌شود.
عفونت قارچی ناخن می‌تواند به‌دلیل رعایت نکردن بهداشت ایجاد شود یا از شخص دیگری به فرد سرایت کند.
براساس آمار، بیش از 10 درصد از افراد بزرگسال در کشورهای غربی به قارچ ناخن مبتلا هستند.
این میزان در افراد بالای 60 سال به 20 درصد می‌رسد. قارچ ناخن در انگشتان پا بسیار شایع تر از انگشتان دست است.
فراموش نکنید که بروز هرگونه مشکل یا تغییر غیرعادی در ظاهر ناخن‌ها دلیل بر وجود قارچ نیست.
دلایل ایجاد قارچ چه می تواند باشد؟
در افراد سالم و عادی، عفونت قارچی ناخن بیشتر بخاطر تعریق و رطوبت ایجاد می شود.
یکی از مکان‌های اصلی انتقال و ایجاد قارچ، دوش های همگانی در استخرها یا باشگاه های ورزشی هستند.
مراجعه به سالن های زیبایی برای رسیدگی به ناخن‌ها نیز عامل دیگری برای ابتلا به قارچ ناخن می باشد.
اگر در این مراکز، از وسایل بهداشتی استفاده نشود، امکان انتقال و ایجاد قارچ وجود خواهد داشت.
زندگی کردن با شخصی که این مشکل را دارد نیز می‌تواند باعث انتقال قارچ شود.
بنابر مشاهدات، ورزشکاران بیشتر از افراد دیگر در معرض ابتلا به قارچ ناخن هستند، چرا که کفش‌های تنگی می پوشند و جورابشان به پاهایشان می‌چسبد و ناخن هایشان نیز در حین تمرین متحمل ضربات زیادی می شوند. به همین خاطر وجود قارچ ناخن در این افراد شایع است. ضمن اینکه ضربات مزمن نیز می توانند عاملی برای ضعیف شدن ناخن ها باشند و آنها را در معرض خطر عفونت قارچی قرار بدهند.
سن بالا و ابتلا به برخی از بیماری ها نیز احتمال ابتلا به قارچ ناخن را افزایش می‌دهد.
منظور از بیماری‌ها، مشکلاتی هستند که سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند و درنتیجه احتمال عفونت قارچی را افزایش می‌دهند. برای نمونه می‌توان به ایدز، انواع دیابت (دیابت نوع 1، دیابت نوع 2 و …)، سرطان، پسوریازیس و… اشاره کرد. مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مانند استروئیدها نیز می تواند تأثیر مشابهی داشته باشد و باعث عفونت قارچی شود.
علائم قارچ ناخن چیست؟
در بیشتر اوقات، قارچ ناخن پیش از آنکه درد و ناراحتی به همراه داشته باشد، از نظر ظاهری ناراحت کننده است.
البته در برخی از افراد درد و ناراحتی نیز وجود دارد. این درد و ناراحتی با پوشیدن کفش، انجام فعالیت و گرفتن ناخن ها به‌شکل اشتباه تشدید می شود.
قارچ تریکوفیتون روبروم و روش های تکثیر آن
برخی از انواع قارچ ها، ناخن را تحت تأثیر قرار می دهند.
یکی از شایع ترین قارچ‌ها، «تریکوفیتون روبروم» نام دارد.
این نوع قارچ، گرایش زیادی به عفونی کردن پوست دارد و با عنوان «درماتوفیت» شناخته می شود و به روش های زیر تکثیر می یابد:
1. قارچ از نوک ناخن شروع می‌شود و تمام آن را فرا می‌گیرد.
به این حالت اونیکومیکوز انتهایی زیر ناخن می گویند.
این نوع از قارچ شایع ترین نوع عفونت است و در 90 درصد از موارد، افراد درگیر با این مشکل، مبتلا به این نوع از قارچ هستند. اونیکومیکوز بیشتر در انگشتان پا دیده می شود و انگشت بزرگ پا معمولا اولین انگشتی است که قارچ در آن مشاهده می شود. عوامل خطر این نوع از قارچ عبارت است از سالخوردگی، شنا کردن، ابتلا به سندرم پای ورزشکار، پسوریازیس، انواع دیابت، وجود قارچ در اعضای خانواده یا داشتن سیستم ایمنی سرکوب‌شده.
این قارچ معمولا با تغییر رنگ در گوشه ناخن بزرگ پا شروع می شود و به‌آرامی به سمت ریشه ناخن می رود. درنهایت نیز ناخن های پا، شکننده و ورقه ورقه می شوند. گاهی‌اوقات نیز ممکن است که شاهد نشانه هایی از سندرم پای ورزشکار در ناحیه بین انگشتان یا پوسته شدن کف پا باشید. این حالت اغلب در کنار اونیکومیکوز ایجاد می شود که علت اصلی ایجاد آن «تی. روبروم» است.
2. قارچ از پایه‌ی ناخن شروع می‌شود و تمام آن را فرا می‌گیرد.
به این نوع از قارچ ناخن، اونیکومیکوزِ ابتداییِ زیر ناخن گفته می شود.
از میان انواع قارچ ها، این نوع کمترین شیوع را دارد و تنها در 3 درصد از موارد دیده می شود. این نوع از قارچ مشابه با مورد قبلی است، ولی تفاوت آن با قارچ مذبور در این است که از پایه ناخن شروع می شود و به آرامی به سمت نوک ناخن کشیده می شود. این قارچ ناخن همیشه در کسانی دیده می شود که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است. برخلاف مورد قبل، در این مورد قارچ به ندرت زیر نوک ناخن دیده می شود. علت عمده ایجاد این نوع از قارچ نیز «تی.روبروم» و قارچ های غیردرماتوفیتی هستند.
3. عفونت قارچی اونیکومیکوز
عامل این عفونت قارچ کاندیداست و سایر قارچ هایی که در بالا عنوان شدند (تریکوفیتون) در ایجاد آن نقشی ندارند.
این قارچ بیشتر در ناخن انگشتان دست دیده می شود. افراد مبتلا ممکن است دچار پارونیشیا (عفونت ریشه‌ی ناخن) نیز بشوند. کاندیدا باعث زردی، قهوه‌ای شدن، سفیدی یا سفت و شکننده شدن ناخن ها می شود. برخی از افراد مبتلا به این قارچ ناخن، در دهانشان نیز عفونت قارچی مشابهی را تجربه می کنند یا مبتلا به پارونیشیای مزمن هستند که با همین نوع از قارچ ایجاد می شود.
4. اونیکومیکوز سفید سطحی
در این وضعیت، پزشک می‌تواند ماده پودری سفید رنگی را از روی سطح ناخن بردارد. این مشکل بیشتر در نواحی گرمسیری رخ می دهد. نام قارچ در این مورد «تریکوفیتون منتاگروفیتس» است.